آب اکسیژنه
هیدروژن پراکسید یا آباکسیژنه یک اکسنده متداول است که به عنوان سفید کننده استفاده می شود. هیدروژن پراکسید سادهترین پراکسید است (پراکسیدها ترکیباتی هستند که دارای یک پیوند یگانه اکسیژن-اکسیژن هستند). آب اکسیژنه خالص یک مایع ناروانی است که کمی آبی رنگ میباشد و با زحمت زیاد میتوان آنرا تهیه نمود. آب اکسیژنهای که در داروخانهها به اسم آب اکسیژنه رقیق فروخته میشود محلولی است از آب اکسیژنه در آب که در ۱۰۰ قسمت آن سه قسمت آب اکسیژنه است، مانند آب بیرنگ و بیبوست، مزه تلخی دارد و کمی اسیدی است. این مایع اکسید کننده یی قوی است.
تجزیه این ماده باعث ایجاد رادیکالهای OH میشود که بیش از چند ثانیه در دسترس نمی باشند و در این مدت با خاصیت شدید اکسیدکنندگی خود، مواد آلی و معدنی را اکسید میکند.
خصوصیات آب اکسیژنه
به مرور آب اکسیژنه تجزیه و تبدیل به آب و اکسیژن میگردد. این عمل تجزیه در محیط بازی سریعتر و در محیط اسیدی کندتر از محیط خنثی صورت میگیرد. اگر مدت مدیدی آب اکسیژنه را انبار کنند، ممکن است کاملا تجزیه و تبدیل به آب گردد. بر اثر گرد بعضی اجسام عمل تخریب آب اکسیژنه تسریع میگردد مانند گرد بیاکسید منگنز و گرد فلزات .
اگر بر روی محلول آب قدری از اجسام پایدار کننده مانند اسید فسفریک، اوره، اسید بنزوئیک و نظیر آنها بیافزایند، عمل تخریب بسیار کند میگردد. آب اکسیژنه اثر میکروب کشی و بوبری دارد چنانکه اگر یک تکه کالباس قرمز را درون ظرف محتوی آب اکسیژنه قرار دهیم پس از چند روز محتویات ظرف کاملا بیبو است و بوی گندیده نمیدهد. آب اکسیژنه رنگها را نیز تخریب میکند بهمین دلیل تکه کالباس درون ظرف بعد از مدتی بیرنگ میشود.
استفاده در پزشکی
آب اکسیژنه در گذشته به دلیل خاصیت ضدعفونی کننده آن در پانسمان زخمهای عفونی استفاده میشد ولی امروزه به دلیل آسیبی که به بافتهای مجاور وارد میکند دیگر در پانسمان استفاده نمیشود و فقط گاه برای ضدعفونی لوازم یا سطوح استفاده میشود.از آنجایی که آب اکسیژنه بوبر است گاه در درمان زخمهای بدبو مورد استعمال قرار میگیرد. در قرصهای اریتزون ۳۶% آب اکسیژنه به ۶۴% اوره متصل است و چون این قرصها را در دهان بگذارند، اکسیژن میدهد. پس هم میکروبهای دهان را میکشد و هم دندانها را سفید مینماید.آب اکسیژن رقیق را برای قرقره کردن هم بکار میبرند.
شناسایی آب اکسیژنه
در یک لوله آزمایشی که قبلا چند سانتیمتر مکعب محلول بیکرمات پتاسیم و قدری اسید سولفوریک رقیق ریختهایم آب اکسیژنه میافزاییم در نتیجه رنگ آبی تند که بعداً تبدیل به سبز میشود، ظاهر میگردد. بهمین طریق میتوان وجود آب اکسیژنه را در اریتزن ثابت نمود.